భారతీయ నాట్య రీతులు

2. భరతనాట్యము

భావ-రాగ-తాళ సమన్వితమైన నృత్యరీతి భరతనాట్యము అని పేరొంది తమిళనాడు ప్రాంతములో అభివృద్ధి చెందిన కళా సంప్రదాయము భారతనాట్యము. పూర్వము ఈ కళను సదిర్, నాట్ చ్, ఆటకుత్తు, దాసి ఆట,   చిన్న మేళం, తంజావూరు నాట్యం అని పిలిచేవారు. ఇది “నృత్తప్రధానము” అనగా నాటకానికి తావులేని నృత్య సంప్రదాయము ఇది. కానీ ఇందులో నాట్యము అనే శబ్దము నృత్యమునకు పర్యాయ పదము మాత్రమే. క్రీ.శ. 1798-1824 ప్రాంతంలో తంజావూరును పాలించిన శరభోజీ పరిపాలనలో ఆస్థాన నర్తకులుగా ఉన్న పొన్నయ్య, చిన్నయ్య, వడివేలు, శివానందం అను నలుగురు సోదరులు ఈ నాట్యమునకు పితమహులైనారు. అలరింపు, జతిస్వరం, శబ్ధం, వర్ణం, పదం, తిల్లానా వంటి అంశములు ప్రదర్శిస్తూ ఒక నర్తకి 2 గంటల సమయము ప్రదర్శించునట్లు ఈ కళను నేర్చుకుంటారు. ఈ సంప్రదాయంలో గురువును “నట్టువనార్” అంటారు. ఇందులో క్షేత్రయ్య పదములు, పురందరదాసు కీర్తనలు, శ్యామశాస్త్రి, ముత్తుస్వామి దీక్షితులు, త్యాగరాజ కృతులకు, ధర్మపురి వారి జావళులకు, అన్నమయ్య కీర్తనలు, స్వాతి తిరునాళ్ కృతులకు తిల్లానాలకు చక్కని అబినయమును చూపబడును. ఇందు ఆహార్యం ఇంచుమించు కూచిపూడి వారివలె ఉండును. వాద్యబృందం (మృదంగము, వాయులీనము, వేణువు, వీణ) కూడా సమానమే. ప్రముఖులు: శ్రీమతి బాల సరస్వతి, రుక్మిణీ దేవి అరుండెల్, యామినీ కృష్ణమూర్తి, పద్మ సుబ్రహ్మణ్యం మొ|| వారు.